Janusz Kaliński, Gospodarka w PRL, Warszawa 2012, 124 s. (seria „39/89”, t.
Książka rzetelnie prezentuje obraz polskiej gospodarki w latach 1944–1989. Konsekwentnie zrealizowany układ problemowy przybliża czytelnikowi następujące kwestie: system gospodarki centralnie planowanej i zarządzanej, politykę ekonomiczną podporządkowaną nierealnej doktrynie, tzw. socjalistycznej industrializacji, problemy rolnictwa, zdominowane przez Związek Radziecki stosunki gospodarcze z zagranicą, zastąpienie handlu rozdzielnictwem, ułomność pieniądza oraz warunki bytowe ludności, będące śródłem kryzysów społeczno-ekonomicznych. W zakończeniu książki przedstawiono wady strukturalne i negatywne konsekwencje społeczne „gospodarki centralnie kierowanej… na manowce”, z uwzględnieniem porównań międzynarodowych.
Prof. dr hab. Janusz Kaliński (1942 r.) profesor zwyczajny w Katedrze Historii Gospodarczej i Społecznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, profesor nadzwyczajny na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku. Specjalizuje się w najnowszej historii gospodarczej. Z okresu Polski Ludowej opublikował m.in.: Historia gospodarcza XIX i XX wieku (2008), Historia gospodarcza Polski Ludowej (2005), Gospodarka Polski w latach 1944–1989. Przemiany strukturalne (1995), Polityka gospodarcza Polski w latach 1948–1956 (1987), Plan Odbudowy Gospodarczej 1947–1949 (1977), Bitwa o handel 1947–1948 (1970).
W serii „39/89” ukazują się popularnonaukowe opracowania historyczne dotyczące wydarzeń i tematów istotnych dla tego – najdramatyczniejszego w dziejach Polski – półwiecza. Seria została przygotowana z myślą o licealistach, studentach i wszystkich miłośnikach historii najnowszej.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
Rozdział I. System gospodarki centralnie planowanej i zarządzanej
I.1. Wstępne przemiany ustrojowe
I.2. System trójsektorowy i planowanie gospodarcze
I.3. Przyspieszenie zmian systemowych od 1947 roku
I.4. Reformy systemowe w okresie Października ’56
I.5. Próby reform w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych
I.6. Ostatnie próby reform – lata osiemdziesiąte
Rozdział II. Polityka ekonomiczna w służbie doktryny
II.1. Powojenna odbudowa i integracja gospodarki w nowych granicach
II.2. Forsowanie industrializacji i kolektywizacji rolnictwa (1950–1955)
II.3. Próba zmiany priorytetów polityki gospodarczej od 1956 roku
II.4. Ponowne przyspieszenie industrializacji i przemian systemowych (1959–1970)
II.5. Wzrost oparty na kredytach zagranicznych (1971–1979)
II.6. Nieudane próby przezwyciężenia kryzysu (1980–1989)
Rozdział III. „Socjalistyczne uprzemysłowienie”
III.1. Plan sześcioletni (1950–1955)
III.2. Zwolnienie i ponowne przyspieszenie procesu uprzemysłowienia (1956–1970)
III.3. Uprzemysłowienie w dekadzie Gierka
III.4. Załamanie programu uprzemysłowienia po 1979 roku 60
Rozdział IV. Problemy z rolnictwem
IV.1. Odbudowa gospodarcza i forsowne uspołecznienie (1944–1955)
IV.2. Przejściowa liberalizacja i powrót tendencji do uspołecznienia (1956–1970)
IV.3. Dekada Gierka
IV.4. Strukturalny kryzys gospodarki centralnie kierowanej (1981–1989)
Rozdział V. Zdominowane przez Związek Radziecki stosunki gospodarcze z zagranicą
V.1. Okres powojennej odbudowy
V.2. Lata planu sześcioletniego
V.3. Przemiany w drugiej połowie lat pięćdziesiątych
V.4. Wymuszone przyspieszenie w latach sześćdziesiątych
V.5. W warunkach zewnętrznego kredytowania (1971–1980)
V.6. Pod brzemieniem zadłużenia zagranicznego (1981–1989)
Rozdział VI. Rozdzielnictwo zamiast handlu
VI.1. Konsekwencje „bitwy o handel” i planu sześcioletniego (1947–1955)
VI.2. Okres „małej stabilizacji” (1957–1970)
VI.3. Od względnej obfitości do pustych półek (1971–1989)
Rozdział VII. Finanse i ułomny pieniądz
VII.1. Kształtowanie systemu (1944–1955)
VII.2. Powierzchowne zmiany w latach 1956–1970
VII.3. W warunkach rosnącej nierównowagi zewnętrznej i wewnętrznej (1971–1980)
VII.4. Na drodze do krachu finansowego i hiperinflacji (1981–1989)
Rozdział VIII. Warunki bytowe ludności przyczyną kryzysów społeczno-politycznych
VIII.1. Na drodze do poznańskiego Czerwca ’56
VIII.2. W stronę Grudnia ’70
VIII.3. Przesłanki Czerwca ’76 i Sierpnia ’80
VIII.4. Ostatnia dekada PRL
Rozdział IX. Gospodarka PRL na tle międzynarodowym
IX.1. Kryzysogenne cechy wzrostu gospodarczego
IX.2. Wady strukturalne
IX.3. Negatywne konsekwencje społeczne
Wykaz skrótów
Wybrana literatura
Indeks osób